De ontregelaanpak van Jeugdbescherming Gelderland
Hoe ervaart crisisinterventor Jan Pieter Meijer regeldruk in de praktijk?
Bij welke organisatie werkt u en wat is uw functie?
Voor mij bestaat er geen doorsnee werkdag. Als crisisinterventor heb ik gedurende mijn avond-, nacht- en weekenddiensten te maken met kinderen tussen de 0 en 18 jaar in een crisissituatie. Het gros van de crisissituaties zijn problemen binnen gezinnen waarbij er problemen zijn in thuissituaties en/of specifiek met jongeren. Het is mijn taak om het kind en het gezin te ondersteunen, door er bijvoorbeeld direct heen te gaan. Wij ondersteunen ook regelmatig collega's van wijkteams en Veilig Thuis. Het is mijn vak om een crisis te de-escaleren en mensen een stukje perspectief en vertrouwen te geven door naar de mogelijkheden te kijken.
Het mooiste vind ik om bijvoorbeeld ouders, die met de handen in het haar zitten en te lang doorgaan in een moeilijke situatie, hoop te geven. Ik ben er voor hen in die crisis en help hen met een vervolgstap.
Verder ben ik actief als ambassadeur Jeugdzorg en draag ik bij aan de communicatie over wat er speelt en nodig is in de jeugdzorg en blog ik over mijn praktijk. Ik haak regelmatig aan bij allerlei overleggen in het veld om te kijken hoe het beter kan in Nederland, om zo een bijdrage te leveren aan het grotere geheel
Wat is het belang van regeldruk verminderen voor u?
Voor Jeugdbescherming Gelderland is dit van groot belang. Laatst hadden we uitgerekend dat ongeveer 18 procent van onze tijd verloren gaat aan regeldruk. Dan heb ik het onder meer over plaatsingsproblemen, financieringsproblemen en vervoersproblemen. Kortom, bureaucratie en gedoe tussen organisaties en/of gemeenten onderling. Natuurlijk gaat dit ten koste van een stukje werkplezier. Maar het verminderen van regeldruk is vooral van belang voor het kind en het gezin. Het gaat erom dat onze zorgprofessionals deze tijd kunnen besteden aan het kind.
Als ik vanuit een crisissituatie een analyse maak en mensen hoop en verwachtingen geef, dan is het fijn als dit ook snel geregeld kan worden. Regels en constructies dragen hier niet altijd aan bij. Hier valt nog heel wat winst te behalen.
Wat merkt u van de inspanningen in het kader van het ontregelen van de zorg?
Ten eerste dat mijn mede-ambassadeur Judith Fase projectleider is van één van de initiatieven van [Ont]Regel de Zorg, namelijk het verminderen van het aantal productcodes in de jeugdzorg. Dat is een directe link. De naam [Ont]Regel de Zorg is aansprekend en zegt veel. Dat is ook wat nodig is. Het belangrijkste dat we echter met elkaar moeten bereiken, is een cultuurverandering. Het gaat niet zozeer om de regels zelf, maar meer om de diepere laag daaronder. We moeten ons bewegen van wantrouwen naar vertrouwen. Dat is de kern van wat ik merk dat speelt bij de inspanningen in het kader van het ontregelen van de zorg.
Heeft uzelf of uw organisatie iets gedaan om onnodige regels te schrappen of heeft u deelgenomen aan een schrapsessie? Wat zou u(w) organisatie mogelijk kunnen doen hieraan?
Wij hebben deelgenomen aan schrapsessies. Op zich erg nuttig, maar ik vond persoonlijk dat de schrapsessies de diepere laag niet voldoende raakte. Volgens mij gaat het dus niet zozeer om het primair schrappen van regels. Ontregelen van de zorg, dat zit ‘m in mij, in ons als professionals, bestuurders, beleidsmakers. Wij moeten erin geloven en die cultuur vermenselijken. Als er niets verandert op die diepere laag, dan ontstaan er vanuit controledrang toch weer nieuwe regels.
De belangrijkste opgave waar we voor staan is dus die cultuurverandering, elkaar vertrouwen. Volgens mij bereik je het meeste als je mensen, die daarin de beweging kunnen maken, een podium geeft en daarmee een nieuwe norm kunnen neerzetten. Daar is een stukje rebellie voor nodig. Met de focus op regels alleen sla je de plank mis, want je hebt dan niets in de cultuur veranderd.
Heeft u een inspirerend ontregelvoorbeeld of praktische tip uit uw dagelijkse praktijk waar andere zorgverleners baat bij kunnen hebben?
In onze organisatie hebben we een Focus-traject gehad, Daarbij hebben we onze focus veranderd door samen na te denken over de vraag: waarom doen we dit werk? Alles moet dienend zijn aan het kind, van de bestuurder tot aan de schoonmaker. Hoe kunnen we onze organisatie en ook de rapportage en de overhead zo inrichten, dat we dienend zijn aan het kind? Binnen Jeugdbescherming Gelderland werken we samen hard aan deze cultuurverandering.
Ik denk ook aan een crisissituatie van een tijd geleden waarbij een kind direct hulp nodig had. Dat was op een vrijdagavond. Ik heb voor elkaar gekregen dat we op zaterdag online een multidisciplinair overleg organiseerden en met elkaar een oplossing hebben kunnen vinden voor deze jongen. Dat gaat over samenwerken, niet over afwijzing vanuit regels of bureaucratie. Dwars door de regels heen waren we allen gericht op het kind. Dan creëer je een cultuur die helpend is. Dat is waar ik het voor doe.
Wat is het grootste knelpunt dat u ervaart en waarom is dat zo lastig op te lossen?
Wij mensen zijn het grootste knelpunt, niet de regels, de financiering en dergelijke. Het gaat om elkaar kennen, vertrouwen en elkaar serieus nemen. Dat we niet naar elkaar gaan wijzen, maar het kind vooropstellen en de rest komt daar achteraan. Dit is een enorme inspanning die we samen moeten maken, met elkaar.